بیماری‌های دندانی در حیوانات خانگی یک طیف گسترده از مشکلات را شامل می‌شوند که از تجمع ساده پلاک شروع شده و تا بیماری‌های پیچیده و دردناک پیشرفت می‌کنند. درک این بیماری‌ها به صاحبان کمک می‌کند تا اهمیت مراقبت‌های پیشگیرانه و درمان‌های تخصصی را بهتر درک کنند.

پلاک، جرم، التهاب لثه و بیماری پریودنتال:

روند بیماری‌های دندانی معمولاً با تشکیل پلاک آغاز می‌شود. پلاک، لایه‌ای نازک، لزج و چسبنده است که از ترکیب باکتری‌ها، بزاق و ذرات غذا روی سطح دندان‌ها تشکیل می‌شود. اگر این پلاک به طور منظم از بین نرود، در عرض ۳۶ تا ۴۸ ساعت سفت شده و به جرم (تارتار) تبدیل می‌شود. تارتار یک سطح ناهموار ایجاد می‌کند که باکتری‌ها به راحتی به آن می‌چسبند و به محل اصلی تجمع و فعالیت باکتری‌ها تبدیل می‌شود.

تجمع پلاک و تارتار در خط لثه، منجر به التهاب لثه (ژنژیویت) می‌شود. این مرحله اولیه بیماری لثه با قرمزی، تورم و گاهی خونریزی لثه مشخص می‌شود. خبر خوب این است که ژنژیویت، در صورت تشخیص و درمان به موقع، قابل برگشت است و با مراقبت‌های مناسب می‌توان سلامت لثه را بازگرداند.

با این حال، اگر التهاب لثه درمان نشود، به بیماری پریودنتال (پریودنتیت) پیشرفت می‌کند. این شکل پیشرفته‌تر و متأسفانه برگشت‌ناپذیر از بیماری لثه، فراتر از التهاب صرف لثه است و بافت‌های نگهدارنده اطراف دندان‌ها، شامل لثه، رباط‌های پریودنتال و استخوان آلوئولار را درگیر می‌کند.

پریودنتیت علت اصلی از دست دادن زودرس دندان‌ها در حیوانات خانگی است. علاوه بر این، باکتری‌های مرتبط با بیماری پریودنتال می‌توانند وارد جریان خون شده و به اندام‌های حیاتی مانند قلب، کلیه‌ها و کبد منتقل شده و آسیب‌های جدی و سیستمیک ایجاد کنند. این پیشرفت تدریجی بیماری دندانی، اهمیت پیشگیری و مداخله زودهنگام را به شدت برجسته می‌کند.

اگر صاحبان بدانند که هر مرحله از بیماری قابل پیشگیری یا درمان است و عدم درمان منجر به عوارض جدی‌تر و دردناک‌تر می‌شود، انگیزه بیشتری برای مراقبت‌های منظم پیدا می‌کنند. این درک می‌تواند به بیمارستان کمک کند تا برنامه‌های چکاپ منظم و جرم‌گیری پیشگیرانه را به عنوان راهکاری برای جلوگیری از پیشرفت بیماری‌های جدی‌تر و کاهش هزینه‌های درمانی بلندمدت معرفی کند.

شکستگی دندان، پوسیدگی و ناهنجاری‌های فکی:

علاوه بر بیماری‌های لثه، حیوانات خانگی ممکن است با مشکلات ساختاری دندان‌ها و فک نیز مواجه شوند:

• شکستگی دندان: این عارضه می‌تواند در اثر جویدن اشیاء سخت (مانند استخوان‌های نامناسب ), بازی‌های خشن یا تصادفات رخ دهد و اغلب بسیار دردناک است.
• پوسیدگی دندان (حفره‌ها): پوسیدگی دندان در سگ‌ها کمتر شایع است، اما در صورت بروز، معمولاً به صورت حفره‌هایی روی سطوح جونده دندان‌های آسیاب دیده می‌شود و مانند انسان‌ها قابل ترمیم است.
• ناهنجاری‌های رشدی و نیش نامناسب (مال‌اکلوژن): مشکلات مادرزادی در ناحیه فک و صورت یا ناهنجاری‌های دندانی، مانند دندان‌های بدون استفاده یا نیش نامناسب، می‌توانند منجر به درد، مشکل در جویدن، و سایر عوارض شوند. برخی نژادها، به ویژه نژادهای براکیسفالیک (مانند بولداگ یا پاگ) به دلیل ساختار خاص فک و صورت، مستعد ناهماهنگی‌های دندانی هستند.